In de arbeidsovereenkomst van je werknemer staat hoeveel vakantiedagen of vakantie-uren hij precies krijgt per jaar.
Volgens de wet heeft je werknemer jaarlijks recht op minimaal vier keer het aantal uren dat hij per week werkt. Een werknemer heeft dus minimaal vier weken vakantie per jaar.
Wat zijn bovenwettelijke vakantiedagen?
Bovenwettelijke vakantiedagen zijn de vakantiedagen die bovenop het wettelijke minimum komen. Voor bovenwettelijke vakantiedagen gelden weer andere regels dan voor wettelijke vakantiedagen.
Als er dus in de cao voor jouw bedrijf of in de arbeidsovereenkomst van je werknemer meer vakantiedagen worden beloofd dan wettelijk verplicht is, dan noem je deze extra dagen bovenwettelijke vakantiedagen.
Wanneer verlopen vakantiedagen?
Wettelijke vakantiedagen verlopen een halfjaar na het kalenderjaar waarin een werknemer ze heeft opgebouwd. Op 1 juli van ieder jaar vervallen dus de wettelijke vakantiedagen van het jaar ervoor.
Bovenwettelijke vakantiedagen zijn vijf jaar geldig. Je werknemer kan deze vakantiedagen dus langer bewaren en bijvoorbeeld eens in de vijf jaar een extra lange vakantie nemen.
Vakantie aanvragen, hoe werkt dat?
Je werknemer moet zijn vakantie officieel aanvragen bij jou als werkgever. Je kunt ook een andere verantwoordelijke aanwijzen die namens jouw bedrijf de vakantieaanvragen behandelt.
Je kunt zelf met je werknemer afspreken hoe de vakantieaanvraag verloopt. Dit kun je bijvoorbeeld vastleggen in een vakantieregeling of in je personeelshandboek.
Vraag je werknemer zijn vakantieaanvraag ruim op tijd in te dienen: bepaal een redelijke termijn die past bij jouw bedrijf.
Veel bedrijven kiezen voor een vakantieaanvraag via e-mail of een digitaal HRM-systeem. Het kan ook via ouderwetse vakantiebriefjes. Zorg dat de aanvraag makkelijk terug te vinden is om eventuele misverstanden op te helderen.
Vakantie weigeren, mag dat?
Nee, in principe moet je instemmen met de vakantieaanvraag. Je werknemer heeft namelijk recht op zijn vakantiedagen. Je mag alleen bezwaar maken in de volgende drie situaties:
- Bij zwaarwegende bedrijfsbelangen: de vakantie van je werknemer levert grote problemen op voor je bedrijf.
- Als er een collectieve vakantie is, zoals in de bouw (bouwvak) en in het onderwijs.
- Als je werknemer niet voldoende vakantiedagen heeft voor de aangevraagde periode.
In deze gevallen kun je bezwaar maken. Dit moet je doen binnen twee weken na ontvangst van de vakantieaanvraag.
Personeel verplicht vakantie geven?
Je mag personeel niet verplichten vakantie op te nemen als je ineens minder werk voor ze hebt of als je bang bent dat ze later in het jaar allemaal tegelijk op vakantie gaan.
Je werknemers hebben het recht zelf hun vakantie te bepalen, behalve als dit anders is vastgelegd in de cao of arbeidsovereenkomst.
Je kunt wel in goed overleg met je werknemers nieuwe afspraken maken en deze vastleggen, maar je mag werknemers niet onder druk zetten een regeling te accepteren.
In verband met de bezetting van bijvoorbeeld een cruciale afdeling mag je werknemers wel vragen hun vakantie onderling goed af te stemmen, maar je kunt ze niet zomaar een verplichting opleggen.
Vakantiedagen uitbetalen, kopen of verkopen?
In sommige gevallen mag je vakantiedagen uitbetalen. Namelijk:
- Bij het ontslag of vertrek van een werknemer. Dan mogen alle overgebleven vakantiedagen uitbetaald worden. Dit gebeurt bij de eindafrekening.
- Tijdens de duur van het arbeidscontract mag je alleen bovenwettelijke vakantiedagen uitbetalen als dit zo is afgesproken in het contract van je werknemer of in de cao die van toepassing is.
Wettelijke vakantiedagen mogen niet in geld worden uitgekeerd zolang het arbeidscontract van kracht is.
In sommige gevallen kan een werknemer ook extra bovenwettelijke vakantiedagen kopen of juist verkopen. In je cao kan al een regeling staan. Je kunt ook zelf een regeling invoeren binnen je bedrijf, zolang dit niet in strijd is met je cao en je werknemers ermee akkoord gaan.
Een eigen regeling voor het kopen en verkopen van vakantiedagen moet je duidelijk vastleggen in het contract met je werknemer(s) of in een bedrijfsregeling.
Werknemer terughalen van vakantie?
Je werknemer zit lekker te genieten van de Spaanse zon en je bedrijf krijgt ineens een belangrijke klus die alleen hij kan uitvoeren. Mag je hem dan terughalen van zijn vakantie?
Ja. Als werkgever mag je een werknemer vragen terug te komen van zijn vakantie als je daar een dringende reden voor hebt; je kunt dit zelfs eisen. De reden moet zwaarwegend zijn en boven het belang van je werknemer gaan.
Natuurlijk is het beter in goed overleg met je werknemer tot een oplossing te komen. Maar in het uiterste geval mag je hem tegen zijn zin terugroepen van vakantie. Je moet dan wel de terugreis en andere gemaakte kosten voor hem vergoeden.
Weigert je werknemer om terug te komen van vakantie, dan kan je hem een officiële waarschuwing geven of zelfs ontslaan en een schadevergoeding eisen.
Vakantie en ziekte, hoe zit dat?
- Opbouw vakantiedagen bij ziekte
Als een werknemer ziek is bouwt hij nog steeds wettelijke vakantiedagen op. Dit geldt niet altijd voor bovenwettelijke vakantiedagen. Hierover kunnen andere afspraken staan in de cao of arbeidsovereenkomst.
- Verval vakantiedagen bij ziekte
De vervaltermijn van wettelijke vakantiedagen geldt niet als je werknemer ‘redelijkerwijs niet in staat is geweest zijn vakantiedagen op te nemen’. Als je werknemer kan bewijzen dat hij niet in staat was te werken, zijn alle niet-opgenomen vakantiedagen nog vijf jaar geldig.
- Vakantie opnemen bij ziekte
Een zieke werknemer kan soms ook vakantie nemen. Als een langdurig zieke werknemer re-integratieverplichtingen heeft, kan hij vakantiedagen inzetten om even een rustpauze te nemen. Alleen als dit zijn herstel negatief zou beïnvloeden, mag je de vakantieaanvraag afwijzen.
Vakantiegeld, wat zijn de regels?
Je bent verplicht je werknemer ieder jaar vakantiegeld te betalen. Werknemers hebben recht op minimaal 8 procent van het totale bruto jaarsalaris.
De vakantietoeslag betaal je normaal gesproken in de maand mei, tenzij er iets anders staat in de cao of arbeidsovereenkomst.
Je mag het vakantiegeld niet zomaar uitstellen. Dit mag alleen als je werknemers hier schriftelijk mee instemmen. Het is slim het vakantiegeld maandelijks te reserveren, zodat je in mei niets tekort komt.